ترجمان دانش

عنوان طرح:

بررسی تأثیر مداخله آموزشی- حمایتی براضطراب و درماتیت ناشی از رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 1402-1401

مجری طرح:

دکتر مهناز قلجه

تهیه نشست خبری:

دکتر بیتا مودی

تاریخ انتشار:

۱۴۰۳/۱۲/24

لینک مستندات: 

کاری از واحد ترجمان دانش علوم پزشکی زاهدان

گفتگو با خانم دکتر مهناز قلجه درباره طرح پژوهشی با عنوان: بررسی تأثیر مداخله آموزشی- حمایتی براضطراب و درماتیت ناشی از رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 1402-1401" کد طرح 10857

خانم دکتر مهناز قلجه مجری طرح تحقیقاتی فوق در گفتگویی به تشریح این طرح پرداخت. 

۱-با تشکر از حضور در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی کرده و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و عملی خود و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان کنید:

دکتر مهناز قلجه دانشیار، دکترای آموزش تخصصی پرستاری، استاد راهنما و مجری طرح پژوهشی بررسی تأثیر مداخله آموزشی- حمایتی براضطراب و درماتیت ناشی از رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن هستم.

 2- دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

سرطان های ناحیه سرو گردن شامل گروه وسیعی از بدخیمی ها از جمله کارسینوم لب ،غدد بزاقی ، حفره دهان ، سینوس ، حلق و حنجره می باشد . سرطان سرو گردن یکی از آسیب زاترین انواع سرطان ها هستند زیرا برجنبه های ضروری زندگی مانند گفتار ، بلع و غذاخوردن تاثیر می گذارد . ماهیت بیماری سرطان و درمان های مربوطه به گونه ای است که علاوه بر عوارض جسمی ، مسائل روانی را نیز به همراه دارد به طوری که مبتلایان به سرطان فشار روانی شدیدی را تجربه می کنند. در این میان شایع ترین اختلال روان پزشکی در آنان اضطراب می باشد. از آنجا که سرطان به عنوان یک عامل تهدید کننده حیات محسوب می شود می تواند بیماران را به شدت مضطرب کند.  همچنین یکی از روش های مورد استفاده در این بیماران رادیوتراپی می باشد که عمدتا همزمان با شیمی درمانی انجام می شود. مهمترین عارضه رادیوتراپی که باعث تغییر در شرایط زندگی بیمار می شود عوارض پوستی به ویژه رادیودرماتیت می باشد.  عوارض پوستی می تواند منجر به محدود شدن فعالیت های روزانه ، تشدید اضطراب و یا حتی وقفه درمان شود. بنابراین پرستاران می توانند با ارتقا سطح آگاهی بیماران و آموزش مراقبتی-حمایتی مانند راه های کنترل اضطراب ضمن رادیوتراپی و روش های پیشگیری از درماتیت نقش مهمی ایفا نمایند چرا که با آموزش مدیریت این عوارض سبب افزایش احساس کارایی بیماران شده که در  نهایت به کاهش اضطراب آنها  و مدیریت عوارض رادیو تراپی از جمله درماتیت منجر می شود.

در این مطالعه علاوه بر دانشجوی کارشناسی ارشد، بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن تحت درمان ، خانواده های آنان یاری دهنده بوده اند.

 ٣- پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری های آن در خصوص موضوعات و محورهای آن شرح دهید:

تجربه رادیو تراپی و انجام آن به شدت برای بیماران  مبتلا به سرطان سرو گردن تنش زاست از طرفی دیگر عوارض آن خصوصا درماتیت به اضطراب بیماران  دامن می زند و منجر به تشدید اضطراب می گردد. کاهش اضطراب بیماران  و مدیریت عوارض رادیو تراپی از جمله درماتیت منجر می شود ،  بیماران عزت نفس خود را تقویت نموده و سلامتی خود را ارتقا می بخشند مسلما مدیریت مناسب این عوامل یک مساله مهم و چالش برانگیز برای بیماران و کادر درمان می باشد . یکی از روش هایی که در این زمینه می تواند کمک کننده باشد آموزش و حمایت بیماران می باشد.

٤- آیا این پژوهش به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است؟

 بله این طرح به اتمام رسیده است.

5- این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

یکی از مهم‌ترین وظایف و دغدغه‌های کادر مراقبت از جمله پرستاران جلوگیری از بروز علائم ناشی از  عوارض رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان می‌باشد. در حال حاضر در هنگام  مراقبت و درمان  این بیماران هیچ توجهی به بروز عوارض ناشی از درمان در  آنان نشده؛ و با توجه به اینکه نتایج این مطالعه نشانگر تأثیرمداخله آموزشی – حمایتی در کاهش اضطراب و درماتیت ناشی از درمان با رادیوتراپی می‌باشد، استفاده از آن راه حلی آسان، غیردارویی، مقرون به صرفه، کاملا غیر تهاجمی بوده؛  شایسته است که با به کاربردن چنین استراتژی هایی اثرات مخرب درمان  سرطان را بر ابعاد جسمی و روانی این بیماران کاهش دهند.

6- انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

    از آنجا که مدیران و برنامه ریزان کشور در جستجوی شناخت نیازهای موجود و ارائه راهکارهایی جهت افزایش کیفیت درمان‌های انجام گرفته و کاهش عوارض آن هستند، استمرار مراقبتهای حمایتی و آموزشی پرستاران در مراحل مختلف تشخیص و درمان این بیماری و درنتیجه وجود مراکز دائمی جهت این امر یک ضرورت محسوب شده که نیازمند توجه جدی مسئولین در این زمینه میباشد. لذا بهتر است مسئولین و مدیران  در امور پژوهشی ترتیبی اتخاذ نمایند که  بتوان  از نتایج این پژوهش در بالین و جهت بیماران  استفاده نمود.

7- اگر توضیح دیگری درخصوص برنامه های جاری، آینده و اهداف تان دارید در خاتمه این گفتگو بفرمایید:    خیر

8- خلاصه ای از طرح تحقیقاتی و نتیجه آن در صورتی که موضوع تحقیق برای عامه مردم مورد استفاده باشد یا در امورات روزمره  آنان نمود یابد و یا به دانستنی های مفید و قابل استفاده آنان اضافه نماید را ارائه فرمائید.

با توجه به اینکه  برنامه آموزشی – حمایتی جهت بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن  تحت رادیو تراپی بر روی آشنایی با   بیماری ، علائم، عوارض جانبی و روش های رایج درمانی رادیوتراپی وکموتراپی، یروز درماتیت، پیشگیری ومراقبت های  رادیو درماتیت، روش های آرام سازی شامل تصویرسازی خلاق ، تکرار جملات مثبت، تکنیک های تنفسی و شل سازی عضلات و ... تمرکز نموده؛ و در نهایت منجر به کاهش درماتیت و اضطراب در بیماران میگردد. بنا براین بهتر است برنامه آموزشی - حمایتی به عنوان یک مداخله غیرتهاجمی با قابلیت اجراء آسان، کم هزینه، اثر بخش و مؤثر جهـت بیماران مبتلا به سرطان سرو گردن تحت رادیوتراپی در خط اول درمانی قبل از شروع رادیو تراپی قرار گیرد.